· Bakan Özhaseki: Denetimi sıkı tutup, taviz vermeyeceğiz. Evleri ve iş yerlerini sağlam bir şekilde yapacağız.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin katılımıyla ‘Bakırcılar Çarşısı Temel Atma Töreni’ büyük bir katılım ile gerçekleştirildi.
Malatya Büyükşehir Belediye Başkan Selahattin Gürkan’ın depremin ilk gününden bu yana vurguladığı yerinde dönüşüm projesinin ilk adımı, Bakırcılar Çarşısı’nın temelinin atılması ile başladı.
6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerinden ciddi bir şekilde etkilenen Malatya’da depremin yaraları sarılmaya devam ediyor. Yaşanan depremlerin ardından Malatya’da ilk çarşı temeli 29 Temmuz’da yerinde dönüşüm esasına göre Malatya Bakırcılar Çarşısı'nda atıldı.
Yerinde dönüşüm konusunda vatandaşın müsterih olmasını ifade eden Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, vatandaşın istemediği hiçbir çalışmanın yapılmayacağını ifade etti. Başkan Gürkan, “6 Şubat’tan bu zamana kadar 174 gün geçti. Bu bin yılın felaketiydi. Evlerimiz, iş yerlerimiz yıkıldı. Canlarımızı kaybettik. Malatya’da 1237, Türkiye sınırları içinde 50 bin vatandaşımızı kaybettik. Rahmeti rahmana kavuşanlara Allah’tan rahmet yaralılarımıza acil şifalar dilerim. Bu bir milli felaketti. Bu milli felaketi ancak milli birlik ve beraberlikle atlatacağız. Vatandaşlarımız müsterih olsun, vatandaşımızın istemediği hiçbir projeyi onaylamayız. Sayın Cumhurbaşkanımız deprem günü saat 05.00’de arayarak, Malatya’ya iki bakanımızı koordinatör olarak atadığını belirttiler. Sayın Cumhurbaşkanımız deprem süresi boyunca 4 defa teşrif ettiler. Hükümetimizin bakanları şehrimizin yaralarının sarılması noktasında el birliğiyle gönül gönüle vererek, şehrimizi tekrardan küllerinden doğmasına gayret gösterdiler. Malatya tarihi boyunca 4 yer değiştirmiş, 5 kez yer değişmesine gönlümüz razı gelmedi. Düşüncelerimizi ve fikirlerimizi şu şekilde ifade ettik:
Yerinde dönüşüm, bütüncül planlama, bütüncül planda lokal uygulamalarla bütüncül plana entegre edilmesi. Sağ olsun Sayın Bakanımız göreve geldikten sonra yerinde dönüşüm düşüncemizi kabul gördüler. Bugün deprem
bölgelerinde yerinde dönüşümü esas aldılar. Yetti mi, yetmedi. Sayın Bakanımız daha öteye geçerek 500 bin lira hibe, 800 bin liraya kadar da 10 yıl kredi verilecek 2 yıl ödemesiz olacak. Masaya yatırdığımız sorunlarımızı da eksiklerin ilgili paydaşlarla görüşülerek, telafi edilmesi yeni düşüncelerin hayata geçirilmesi için gayret göstereceğiz.
Şehirde bütüncül plana esas olacak ve lokal uygulamaların entegrasyonu noktasında problem çıkmaması adına zemin +4 ve kendi dönüşümünü sağlayacak site sakinleriyle ilgili bir adaptasyon noktasında ihtiyacımızın olduğunu ifade etmek istiyorum. Şehrin görseli açısından bunun gerekli olduğu kanaatindeyim.
Burada 27 adamız, yaklaşık 5 bin iş yerimiz var. 220 dönümlük bir alandayız. 7 buçuk dönümlük alana yani Bakırcılar Çarşısı için 295 iş yeri yapılacak. Zemin +1 şeklinde olacak. Ayrıca 200 araç kapasiteli kapalı otopark da yapılacak. Söğütlü Cami, Kasap Pazarı ve Sebze Pazarı, Kuyumcu esnaflarımız müsterih olsun. Biz belediye olarak vatandaşımızı ve esnafımızı düşünmek durumundayız. Bu konuda kimsenin kuşkusu olmasın” dedi.
Depremin yaralarının bir an evvel sarılması için bakanlıkların ve belediyelerin hızla çalışmalar yürüttüğünü belirten, AK Parti MKYK Üyesi Öznur Çalık “6 Şubat hepimizin yüreğini yaktı ve yaşamış olduğumuz deprem her birimize çok büyük travmalar yarattı. Ama binlerce kere şükürler olsun ülkemizin lideri Cumhurbaşkanımızın koordinasyonunda 2020 depremini nasıl birlikte atlattıysak nasıl bakanlarımızla bürokratlarımızla beraberce yol aldıysak inanıyorum ki milletvekili arkadaşlarımla, belediye başkanlarımızla, sivil toplum örgütlerimizle, vatandaşlarımızla 2023 depreminin de yaralarını hep birlikte saracağız. 2020’deki konutlarımız yaptıklarımızın ve yapacaklarımızın teminatıdır. İnşallah 2023 yaralarını güvendiğimiz lider Recep Tayyip Erdoğan, Bakanım Mehmet Özhaseki ve ekibiyle beraber saracağız” şeklinde konuştu.
Yerinde dönüşümün ilk kez Malatya’da başlatıldığını vurgulayan, AK Parti MKYK Üyesi ve Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci, “Biz Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde sizin huzurunuza geldiğimizde iki şey söyledik. Bir deprem, iki ekonomi. Seçim bitti ilk önceliğimiz depremin yaralarını hep beraber sarmak. Biz deprem üzerinden siyaset yapanlardan değiliz. Biz milletle beraber yol yürüyenlerdeniz. Milletin yaralarını saranlardanız. Malatya’da öncelikli çarşılarımızın ayağa kalkması noktasında gerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız, gerek hükümetimizin, bürokratlarımızın, vekillerimiz ve arkadaşlarımızın genel kanaati de çarşımızın bir an önce ayağı kalkması,
ticaretimizin bir an önce ayağı kalkması. Bunun için Türkiye de ilk defa merkezi yerde dönüşümü Malatya’da bakanımız başlattı. Bunu yaparken de daha önce mimar arkadaşlarımız belediyemizin öncülüğünde valiliğimizin önceliğinde sizlerle bu projeleri paylaştılar. Projeleri paylaştığında da ekseriyet yüzde 99’u da alkışlayarak bu projeleri onayladınız. Bu projelerin buralarda hayata geçmesini istediniz. Şimdi Bakanlığımız Emlak Konut vasıtasıyla hayata geçiriyor. Sabrederek kısa sürede bu ticareti ayağa kaldıracağız. Ayrıca Niyazi Mısri, Fuzuli caddesi buraların da bütüncül açıdan bakılarak, bu plana dâhil edilmesi de Bakanımızdan ve Bakanlığımızdan özel talebimiz. Malatya’da bazı yerler Bakanlığın uhdesinde özel çalışılması lazım” diye konuştu.
Deprem bölgelerinde imar yetkisinin bakanlık tarafından yürütüldüğünün altını çizen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Malatya’da başlatacağımız projenin Malatya’ya hayırlı olmasını Allah’tan niyaz ediyorum. Nihayetinde tamamlanan ve hepimizin iftihar edeceği bir meydan projesi ile birlikte bütün esnaf kardeşlerimizin dükkânlarına gerçek işlerinin yapılacağı bir ortam için Malatya’da olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Burası Malatya’nın kalbinin attığı bu bölgede meydan döşümünü ilk Malatya’da başlatıyoruz. Daha önce rezerv alanlarında elbette çalışmalara başladık ama şehir merkezinde yerinden dönüşümü meydan projelerini çıkarabilme adına ilk Malatya’da başlatıyoruz. Devamında Kahramanmaraş, Adıyaman Hatay’da devam etmek istiyoruz.
Büyük bir felaketle karşı karşıya kaldık. Anadolu topraklarında bin yıldan bu yana en büyük felaket idi. 11 il deniyor ama 18 il etkilendi. 14 milyon nüfus etkilendi. 680 bin konut, 170 bin iş yeri yıkıldı. Dile kolay bunlar. 850 bin bağımsız birim etkilendi. Bunlardan en büyüğü de 50 bin canımızı kaybetmemiz. Bize düşen bu yaraların sarılmasıdır. Bütün evler yapılana kadar, dükkânlar yapılana kadar gece gündüz çalışacağız ve gayret edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımız depremden bir gün sonraki toplantımızda bizlerden bilgiler aldı.
Bakanlık olarak sert zeminlerde inşaatlara başladık. Malatya’da 100 binden fazla bağımsız birim yıkıldı. Şu anda 25 binin üzerinde inşaata başladık. Rezerv alanlarında başlattığımız işleri göremeyebilirsiniz. Bir taraftan hafriyatları kaldırırken bir taraftan da zemin etüdü yapıp sağlam zeminler üzerinde şehrin merkezlerini inşa edeceğiz. Bu bölgede yaşayan vatandaşlarımız işyeri olarak da konut olarak da hatıralarından vazgeçmek istemiyor. Herkes iş yerlerinin ve
evlerinin yerinde yapılmasını istiyor ve hayatlarına devam etmek istiyorlar. Bütün illerde yaptığımız toplantılarda muhalif partilerden olan vekilleri de toplantıya davet ediyoruz. Kimseyi ayırt etmiyoruz. Onlara planlarımızı paylaşıyoruz. Geleceğimizi inşa ederken herkesi dinleyerek iş yapma gibi zorunluğumuz var.
Depremin yoğun yaşandığı yerlerde 23 büro kurduk. Bu bürolarda vatandaşlarımızın sorunlarına tek tek cevap verilecek. Hızlı bir şekilde çalışıyoruz ve şehrin eski canlılığını kazandırmaya başlıyoruz. Kendi evlerinizi ve iş yerlerinizi yapmak istiyorsanız hibelerden yararlanın ve bir an evvel başlayın. Hiç durmayın. Planlar belli. 100 metrekarelik bir ev için 1 milyon lira, 150 metre kare için ise 1 milyon 350 bin liraya kadar vereceğiz. İş bittikten sonrada 2 sene aradan geçerek, krediyi 10 seneye bölerek faizsiz bir şekilde paramızın bir kısmını isteyeceğiz.
İmar yetkisini bir müddet üstümüzde tutacağız. Fay kırıklarının olduğu yerler var o nedenle buralarda inşaatlara müsaade etmeyeceğiz. O yüzden kimse bu konuda ısrar etmesin, zeminde sıvılaşma, dere ağzı, fay kırığı hattı olan yerlere asla müsaade etmeyeceğiz. İşimize bakacağız ki bir daha böyle bir şey yaşamayalım. Artık sağlam binalar yapacağız 8-9 şiddetinde de olsa depremde vatandaşlarımız evinde çıkmayacak. O denli sağlam olacak. Tavizsiz bir şekilde devam edeceğiz.
Vatandaşlarımızı rahatlatmak için söylüyorum. Örneğin 5 katlı bir apartmanda oturan 10 tane vatandaşız, anlaştılar 5’inin, 6’sının, 7’sinin anlaşması yeterli. Anlaşan için site sakinlerine ortak hesap açacağız. Velev ki anlaştığınız müteahhit işi bıraktı, TOKİ olarak devreye girerek, biz yapacağız. Endişeniz olmasın. Müteahhitlerle yapacağımız protokolü de yaptık. Kime yaptırıyorsanız imzalayın anlaşın ve işe başlayın. İş yapıldıkça ödeme yapmaya devam edeceğiz. Harç parası yapı denetim parası almayacağız ama ruhsattan mesken aşamasına kadar denetimi sıkı tutup, taviz vermeyeceğiz. Evleri sağlam bir şekilde yapıp evlerimizde oturacağız.
Kimse kolay kolay memleketini terk etmez. Biz burada bu işleri yaparak dışarıdaki Malatyalı hemşerilerimiz yeniden buralara gelsin, eski haline kavuşsun istiyoruz. Yerinde dönüşüm projesini başlattığımızda itiraz edenler oldu ama şimdi baktığımızda 134 bin müracaat var. Bu da bize güvendikleri anlamına geliyor. Vatandaşlarımız çadır kent ve konteyner kentlerde yaşarken bizlerin çok çalışması gerekiyor. O nedenle buralardan çıkmayacağız ve çalışmalarımızı hızlı bir şekilde sürdüreceğiz. Elimizden geleni yaptığımızı bilin.
Sayın Cumhurbaşkanımız ve kabinedeki ilk konumuz deprem bölgesi çalışmalarıdır. Sizlerden Allah razı olsun elinizden geleni yaptınız diyene kadar buradayız” ifadelerini kullandı.
Yapılan konuşmaların ardından Bakırcılar Çarşısının temeli atıldı.
